Caroline Herschel

 Η πρώτη επαγγελματίας γυναίκα αστρονόμος

Προσωπογραφία της Caroline Herschel από τον Βέλγο ζωγράφο Melchior Gommar Tielemann (1829)

Η Caroline Lucretia Herschel (1750 - 1848), ήταν πρωτοπόρος Γερμανίδα αστρονόμος.

Γεννήθηκε το 1750 στο Αννόβερο της Γερμανίας  σε μια οικογένεια με δέκα παιδιά. Σε ηλικία 10 ετών προσβλήθηκε από τύφο και η ασθένεια εμπόδισε την ανάπτυξή της με αποτέλεσμα να μείνει πολύ κοντή. Ο πατέρας της, μουσικός στον πρωσικό στρατό, εκτιμούσε πολύ την εκπαίδευσή και παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας της, έδωσε στην κόρη του βασικές γνώσεις στη μουσική, στα γαλλικά και στα μαθηματικά.  

Όταν ήταν είκοσι δύο ετών, το 1772, μετακόμισε στο Bath της Αγγλίας, για να ζήσει με τον μεγαλύτερο αδερφό της Frederick William Herschel (μουσικό και αστρονόμο) και να γίνει η οικονόμος του. Ο αδελφός της είχε καθιερωθεί ως οργανίστας και δάσκαλος μουσικής και η Caroline συνέχισε τις σπουδές στη μουσική και τα μαθηματικά που ξεκίνησε ως παιδί και τον συνόδευε ως σολίστ σοπράνο στις δημόσιες συναυλίες του. Παράλληλα ανέπτυξε έντονο ενδιαφέρον για το χόμπι του αδερφού της, την αστρονομία ξεκινώντας ως  μαθητευόμενή του λειαίνοντας και γυαλίζοντας καθρέφτες για την ανερχόμενη επιχείρηση τηλεσκοπίων του. 

Το 1781 ο William Herschel ανακάλυψε με το αυτοσχέδιο κατοπτρικό τηλεσκόπιό του τον πλανήτη Ουρανό, έγινε διάσημος και ένα χρόνο αργότερα χρίστηκε ιππότης και διορίστηκε αστρονόμος της αυλής του Βασιλιά Γεώργιου Γ'. Από το 1783 ξεκίνησε μαζί με την Caroline μια 20ετή έρευνα του νυχτερινού ουρανού με ταυτόχρονη καταγραφή των παρατηρήσεών τους, εξαντλητικούς υπολογισμούς που συνόδευαν την έρευνά τους και τεκμηρίωση κάθε δοκιμής και αποτελέσματος.

Επιχρωματισμένη λιθογραφία του Alfred Diethe (1896).

Παρουσιάζει τον William Herschel να λειαίνει το φακό ενός τηλεσκόπιου και την Caroline Herschel  να τον βοηθά προσθέτοντας λιπαντικό.

Με ένα Νευτώνειο τηλεσκόπιο (ανακλαστικό τηλεσκόπιο) 27 ιντσών η Caroline ανίχνευσε τον ουρανό αναζητώντας νεφελώματα. Αποτέλεσμα αυτών  των αναζητήσεων ήταν η ανακάλυψη του σμήνους NGC 2360 στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός  (γνωστό ως το σμήνος της Καρολίνας),  14 νέων νεφελωμάτων, 8 κομητών αλλά και η καθιέρωσή της ως αστρονόμος. Το 1787 της χορηγήθηκε από το Βασιλιά Γεώργιο Γ' μισθός για την εργασία της ως βοηθός του William. Έτσι έγινε η πρώτη γυναίκα στην Αγγλία με επίσημη κυβερνητική θέση και η πρώτη γυναίκα που πληρώθηκε για επιστημονικές υπηρεσίες. 

Παράλληλα μαζί με τον αδελφό της το 1786, δημοσίευσαν τον Κατάλογο Νεφελωμάτων και Αστέρων ( CN ).  Σπουδαίο έργο  της ήταν η αναθεώρηση του καταλόγου αστεριών που συνέταξε ο πρώτος «βασιλικός αστρονόμος» της Αγγλίας John Flamsteed, προσθέτοντας περισσότερα από 550 αστέρια που δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική έκδοση. Μετά το θάνατο του αδελφού της, το 1822, επέστρεψε στο Ανόβερο , συνεχίζοντας τις αστρονομικές της μελέτες και  δημοσίευσε τη χαρτογράφηση με την ακριβή τοποθέτηση των ανακαλύψεων και των δυο τους. Για την εργασία αυτή τιμήθηκε το 1828 με το χρυσό μετάλλιο από τη Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία (Royal Astronomical Society) ενώ το 1835 την  εξέλεξε Επίτιμο Μέλος (μαζί με τη Mary Somerville). Ήταν οι πρώτες γυναίκες μέλη της Εταιρείας. 

Πέθανε στην πατρίδα της το 1848 σε ηλικία 98 ετών. Δυο χρόνια πριν, το 1846, τιμήθηκε από το Βασιλιά της Πρωσίας με το Χρυσό Μετάλλιο Επιστημών για τα επιτεύγματά της στον τομέα της αστρονομίας.

Το όνομά της έχει δοθεί στον κομήτη 35P/Herschel-Rigollet (παρατηρήθηκε πρώτη φορά από την ίδια το 1788), στον αστεροειδή 281 Lucretia (από το μεσαίο όνομά της, ανακαλύφθηκε το 1888) και στον σεληνιακό κρατήρα C. Herschel.

Λιθογραφία του 1847 με την C. Herschel σε ηλικία 97 ετών

Πηγές εικόνων:

https://en.wikipedia.org/wiki/Caroline_Herschel

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1829_Melchior_Gommar_Tieleman,_%C3%96lgem%C3%A4lde_Caroline_Herschel_Hannover.tif

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sir_William_Herschel_and_Caroline_Herschel._Wellcome_V0002731.jpg