Κυριακή 14 Ιουνίου 2020

Ένα έργο Τέχνης ... μία σχέση με τον κόσμο της Φυσικής


Χρωματισμένη λιθογραφία με εικόνες επιστημονικού εξοπλισμού (1850)
του  Βρετανού εικονογράφου John Philipps Emslie.

Η επιστήμη της Φυσικής

Η λέξη Φυσική παράγεται από την ελληνική λέξη φύω που  σημαίνει γένεση, δημιουργία, παραγωγή.
Φυσική (Physics) είναι η επιστήμη που μελετά όλα τα φαινόμενα της φύσης και προσπαθεί να κατανοήσει τη λειτουργία  του φυσικού κόσμου.
Η Φυσική συγκροτείται ως επιστήμη κατά την επιστημονική επανάσταση τον 17ο αιώνα. Η ιστορική της όμως διαδρομή ξεκινά από τον 6ο π. Χ. αιώνα και από τους Ίωνες στοχαστές, ως "Φυσική Φιλοσοφία".
Σκοπός της, είναι η μελέτη των συστατικών της ύλης και των αλληλοεπιδράσεών τους και μέσω αυτών, η κατανόηση της συμπεριφοράς του Σύμπαντος.
Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα, είχε ερευνηθεί η "Κλασική Φυσική" και ο μακρόκοσμος,  με βασικούς κλάδους μελέτης  τη Μηχανική του υλικού σημείου και του στερεού σώματος, την Οπτική, τον Ηλεκτρομαγνητισμό, τη Θερμότητα, τη Θερμοδυναμική, την Ακουστική, την Κυματική, τη Μηχανική των Ρευστών.
Τον 20ό αιώνα και μέχρι σήμερα, επιστημονικοί κλάδοι της "Σύγχρονης Φυσικής" και της συμπεριφοράς του μικρόκοσμου, είναι η Σχετικότητα και η Κβαντομηχανική, η Ατομική και Μοριακή Φυσική, η Πυρηνική Φυσική, η Φυσική των Στοιχειωδών Σωματιδίων, η Φυσική της Συμπυκνωμένης ύλης, η Γεωφυσική και η Φυσική της Ατμόσφαιρας, η Αστροφυσική.

Η Φυσική είναι ιδέες, αντικείμενα και φαινόμενα.
Η Φυσική είναι πειράματα.
Η Φυσική είναι αρχές, έννοιες, θεωρίες και νόμοι.

Η Τέχνη

Η λέξη τέχνη παράγεται από το αρχαίο ρήμα τίκτω που σημαίνει γεννώ, φέρνω στον κόσμο.
Τέχνη ( Art ) είναι η έκφραση της ανθρώπινης δημιουργικότητας και φαντασίας.
Τέχνη είναι η ανθρώπινη δραστηριότητα που στηρίζεται σε ορισμένες γνώσεις και εμπειρίες και που έχει ως σκοπό τη δημιουργία ενός πνευματικού ή τεχνικού έργου. (Λεξικό της κοινής νεοελληνικής)
Τέχνη είναι η δημιουργία έργων που διέπονται από αισθητικούς κανόνες ως αποτέλεσμα της δημιουργικής έκφρασης του ανθρώπου. (Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Γ. Μπαμπινιώτη)
Τέχνη είναι η έκφραση του καλού και του ωραίου μέσα από τα δημιουργήματα του ανθρώπου. (Σύγχρονο λεξικό των βασικών εννοιών του υλικού-τεχνικού, πνευματικού και ηθικού πολιτισμού - Συγγραφέας: Δ. Διαμαντόπουλος)
Μορφές τέχνης είναι:
  • Αρχιτεκτονική
  • Γλυπτική
  • Ζωγραφική και Χαρακτική
  • Λογοτεχνία, Ποίηση
  • Μουσική
  • Θέατρο (Όπερα, Χορός, Παντομίμα)
  • Κινηματογραφία (έβδομη τέχνη)
  • Φωτογραφία (όγδοη τέχνη)
  • Κόμικς (ένατη τέχνη) 

Σκέψεις για το τι είναι Τέχνη

Ο σκοπός της Τέχνης είναι να δώσει σχήμα στη ζωή. 
William Shakespeare (1564 – 1616)
Άγγλος ποιητής και θεατρικός συγγραφέας

Η επιστήμη και η τέχνη ανήκουν σε όλο τον κόσμο, και μπροστά τους εξαφανίζονται όλα τα σύνορα.
 Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832)
Γερμανός ποιητής & φιλόσοφος

Η Τέχνη είναι Εγώ. Η Επιστήμη είναι Εμείς.
 Claude Bernard, (1813-1878), Γάλλος ψυχολόγος

Η τέχνη είναι είτε αντιγραφή, είτε επανάσταση. 
Paul Gauguin(1848-1903)
Γάλλος ζωγράφος

Η τέχνη δεν είναι αυτό που βλέπεις, αλλά αυτό που κάνεις τους άλλους να δουν.
Edgar Degas (1834-1917)
Γάλλος ζωγράφος & γλύπτης

Ένα πραγματικό έργο τέχνης δεν τελειώνει ποτέ.
Paul Valery (1871-1945)
Γάλλος ποιητής, συγγραφέας και φιλόσοφος

Η τέχνη δεν αναπαράγει αυτό που βλέπουμε. Μάλλον μας κάνει να το δούμε. 
Paul Klee (1879-1940)
Γερμανός ζωγράφος
Ο σκοπός της τέχνης σήμερα είναι να φέρει το χάος στην τάξη.

Theodore Adorno (1903-1969)
Γερμανός φιλόσοφος 
Τι άλλο είναι τέχνη από ένας τρόπος για να βλέπεις τα πράγματα;

Saul Bellow (1914-2005)
Καναδός λογοτέχνης. Nobel 1976
H τέχνη πρέπει να αιφνιδιάζει την πραγματικότητα.

Francoise Sagan (1935-2004)
Γαλλίδα συγγραφέας
Δεν υπάρχει πιο όμορφη εμπειρία από το μυστήριο. Είναι η πηγή της αληθινής τέχνης και της επιστήμης.

Οι μεγαλύτεροι επιστήμονες είναι επίσης καλλιτέχνες.
Albert Einstein (1879-1955)
Γερμανός φυσικός εβραϊκής καταγωγής

Φυσική και Τέχνη: δυο κόσμοι ασύμπτωτοι ή μήπως δυο κόσμοι που αλληλοεπιδρούν και διασυνδέονται;

Κλασικό παράδειγμα διασύνδεσής τους είναι ο Ιταλός πολυμαθής της Αναγέννησης, ο Leonardo da Vinci (1452-1519). Εξαιρετικός επιστήμονας και ιδιοφυής καλλιτέχνης. Θεωρείται το πιο δημιουργικό μυαλό που ανέδειξαν οι καλές τέχνες και οι επιστήμες.


Σχέδιο του Leonardo da Vinci που στηρίζεται στις μελέτες του για την τριβή. Ο Leonardo da Vinci ήταν υπεύθυνος για την πρώτη συστηματική μελέτη της τριβής.
Πηγή: Κώδικας Arundel, British Library, London (Arundel folio 41r c. 1500-05)

Η Φυσική ως επιστήμη συνδέεται με τη λογική, την αντικειμενική γνώση, τους αυστηρούς ορισμούς και τους νόμους.
Η Τέχνη συνδέεται με την φαντασία, τα συναισθήματα, την ελευθερία της έκφρασης, την ομορφιά.
Σκοπός της Φυσικής αλλά και της Τέχνης είναι να ανακαλύψουν την πραγματικότητα που βρίσκεται κρυμμένη πίσω από τα φαινόμενα.
Ο Φυσικός Επιστήμονας, παρατηρεί, διατυπώνει υποθέσεις, σχεδιάζει και εκτελεί πειράματα και προσπαθεί να αποδείξει την ορθότητα των σκέψεών του.
Ο Καλλιτέχνης, από τη δική του οπτική διαμορφώνει την αντίληψή του για τον φυσικό κόσμο που τον περιβάλλει και την παρουσιάζει στην κοινωνία μέσα από τα έργα του.
Και η Φυσική και η Τέχνη έχουν στο κέντρο της ύπαρξης τους τον πειραματισμό και την ανακάλυψη.
Οι φυσικοί χρησιμοποιούν την τέχνη για να απεικονίσουν αφηρημένες πτυχές του φυσικού κόσμου. Οι καλλιτέχνες με τη σειρά τους χρησιμοποιούν τη φυσική για να κατανοήσουν τον κόσμο, αλλά και για να χρησιμοποιήσουν και να πειραματιστούν με τα υλικά τους.  Και ο φυσικός και ο καλλιτέχνης υποστήριξαν την ανάπτυξη της επιστήμης και της τέχνης του. Οι  περίοδοι της μεγάλης προόδου στην επιστήμη και τη φυσική συσχετίζονται συχνά με επαναστατικά κινήματα στην τέχνη.
Έτσι η Φυσική επηρέασε την Τέχνη και η τέχνη είχε αντίκτυπο στην επιστημονική σκέψη.

" Οι επιστήμονες και οι καλλιτέχνες είναι εξίσου δημιουργικοί. Προσπαθούν να κάνουν ορατό το αόρατο, κοιτάζουν πέρα από παγιωμένες αντιλήψεις και αναζητούν ενδιαφέροντες τρόπους για να αναπαραστήσουν τη φύση".
Arthur  Miller (1915 – 2005)
Αμερικανός συγγραφέας

9 μορφές τέχνης ...
Για κάθε μια μορφή  τέχνης ανακαλύπτουμε έργα που μπορούμε να τα συνδέσουμε  με τον κόσμο της  Φυσικής ...
Η Επιστήμη παρουσιάζεται μέσα από την Τέχνη 
και η  Τέχνη μέσα από την Επιστήμη.

Συνεχίζεται ...


Πηγή εικόνας: 
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Physics;_the_decorative_titlepage_to_a_partwork_on_science,_Wellcome_V0025331EL.jpg