Κόμικς (9η Τέχνη) και Φυσική

Κόμικς ή εικονογραφήματα, ονομάζουμε αστείες ή περιπετειώδεις ιστορίες σε σκίτσα, που συνοδεύονται από πολύ σύντομο κείμενο, καθώς και από τους διαλόγους των προσώπων.

(Λεξικό της κοινής νεοελληνικής)

Ο όρος «κόμικς» μοιάζει ξενόφερτος. Όμως προέρχεται από την συντόμευση των λέξεων  «comic stories» οι οποίες είναι ελληνικές λέξεις: κωμικές ιστορίες.

Για να υπάρξει κόμικς πρέπει να υπάρχουν διαδοχικές εικόνες όπου η μία συνεχίζει το νόημα της άλλης. Το κείμενο που συνοδεύει την εικόνα συνήθως τοποθετείται σε «συννεφάκια κειμένου» ή ως περιγραφή σε λεζάντες. Πρωταρχικά χαρακτηριστικά του κόμικς είναι η εικόνα, η λιτή γλώσσα και το χιούμορ.

Μία ιστορία κόμικς είναι πάντα τυπωμένη σε χαρτί. Έτσι το κόμικς αποτελεί μορφή έκφρασης και μορφή οπτικής  τέχνης αφήγησης. Η γοητεία  του προέρχεται από τον αφηγηματικό δυναμισμό των εικόνων και η επικοινωνιακή δύναμή τους μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς τρόπους.

Ανάλογα με τη μορφή και τη θεματολογία τους, τα κόμικς διακρίνονται σε διάφορα είδη και ένα από αυτά είναι τα επιστημονικά κόμικς που σχεδιάστηκαν και αναπτύχθηκαν με στόχο να βοηθήσουν στην κατανόηση επιστημονικών εννοιών και θεμάτων. Ο συνδυασμός της επιστημονικής γνώσης με ένα σχέδιο κόμικς οδηγεί σε καινοτόμες λύσεις για την επικοινωνία της επιστήμης και προσφέρει ένα αποτελεσματικό όχημα για την παροχή επιστημονικής γνώσης.

Φυσική και κόμικς

«Τα πάντα για τη Φυσική» είναι ο τίτλος  ενός βιβλίου με κόμικς.  Το βιβλίο γράφτηκε το 1991 από τους Αμερικανούς Art Huffman και  Larry Gonick με τον πρωτότυπο τίτλο: «The Cartoon Guide to Physics».

Απευθύνεται σε άτομα που θέλουν να γνωρίσουν τις έννοιες της φυσικής και είναι μεγαλύτερα από 14 ετών.  Το 1998 το βιβλίο μεταφράστηκε και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κάτοπτρο.

Οι νόμοι του Νεύτωνα • Βολές • Κίνηση δορυφόρων και συνθήκες έλλειψης βαρύτητας • Ορμή, ώθηση και κρούσεις • Ενέργεια • Περιστροφή • Το μήλο και η Σελήνη • Περί σχετικότητας • Ηλεκτρικά πεδία και πυκνωτές • Μαγνητικό πεδίο • Ηλεκτρομαγνητική επαγωγή • Συνεχές και εναλλασσόμενο ρεύμα • Οι εξισώσεις του Maxwell • Φως • Η κβαντική ηλεκτροδυναμική, όλα παρουσιάζονται με τρόπο πνευματώδη και χιουμοριστικό.

 Ένα σκίτσο για τον Αϊνστάιν 

Το Νοέμβριο του 1915, ο Albert Einstein δημοσίευσε την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας για τη Βαρύτητα και την καμπύλωση του χωροχρόνου, σε τέσσερις σύντομες εργασίες στα πρακτικά της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών στο Βερολίνο.

Σε ένα άρθρο των Michel Janssen και Jürgen Renn με τίτλο: "Einstein was no lone genius" / Ο Αϊνστάιν δεν ήταν η μόνη ιδιοφυία, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Nature" το Νοέμβριο του 2015, περιέχεται το σκίτσο του Laurent Taudin.

Σε αυτό παρουσιάζεται ο Αϊνστάιν να στηρίζεται στους ώμους γιγάντων φυσικών και μαθηματικών  όπως είναι ο Isaac Newton, ο James Clerk Maxwell, ο Carl Friedrich Gauss, ο Bernhard Riemann αλλά και σε συνεργάτες του επιστήμονες λιγότερο γνωστούς  όπως οι Marcel Grossmann, Gunnar Nordström, Erwin Finlay Freundlich και Michele Besso.

Στο σκίτσο απεικονίζονται ακόμα η ελίτ των φυσικών του Βερολίνου την εποχή εκείνη (Fritz Haber, Walther Nernst, Heinrich Rubens, Max Planck) και  οι δύο οικογένειες του Αϊνστάιν, η πρώτη του γυναίκα Mileva Einstein-Marić  με τους γιούς του Eduard και Hans Albert καθώς και η δεύτερη γυναίκα του  Elsa Einstein-Löwenthal  με τις κόρες της Ilse και Margotinste.

Το πείραμα του  Δανού φυσικού Oersted με το οποίο αποκαλύφθηκε η σχέση ηλεκτρισμού και μαγνητισμού σε κόμικς.

Δημιουργός: Κωστής Ορφανόπουλος, 2017

Πηγές φωτογραφιών

https://katoptro.gr/katigories/epistimi-kai-komiks/ta-panta-gia-ti-fysiki-detail

https://www.nature.com/articles/527298a