Caroline Herschel

 Η πρώτη επαγγελματίας γυναίκα αστρονόμος

Προσωπογραφία της Caroline Herschel από τον Βέλγο ζωγράφο Melchior Gommar Tielemann (1829)

Η Caroline Lucretia Herschel (1750 - 1848), ήταν πρωτοπόρος Γερμανίδα αστρονόμος.

Γεννήθηκε το 1750 στο Αννόβερο της Γερμανίας  σε μια οικογένεια με δέκα παιδιά. Σε ηλικία 10 ετών προσβλήθηκε από τύφο και η ασθένεια εμπόδισε την ανάπτυξή της με αποτέλεσμα να μείνει πολύ κοντή. Ο πατέρας της, μουσικός στον πρωσικό στρατό, εκτιμούσε πολύ την εκπαίδευσή και παρά τις αντιρρήσεις της μητέρας της, έδωσε στην κόρη του βασικές γνώσεις στη μουσική, στα γαλλικά και στα μαθηματικά.  

Όταν ήταν είκοσι δύο ετών, το 1772, μετακόμισε στο Bath της Αγγλίας, για να ζήσει με τον μεγαλύτερο αδερφό της Frederick William Herschel (μουσικό και αστρονόμο) και να γίνει η οικονόμος του. Ο αδελφός της είχε καθιερωθεί ως οργανίστας και δάσκαλος μουσικής και η Caroline συνέχισε τις σπουδές στη μουσική και τα μαθηματικά που ξεκίνησε ως παιδί και τον συνόδευε ως σολίστ σοπράνο στις δημόσιες συναυλίες του. Παράλληλα ανέπτυξε έντονο ενδιαφέρον για το χόμπι του αδερφού της, την αστρονομία ξεκινώντας ως  μαθητευόμενή του λειαίνοντας και γυαλίζοντας καθρέφτες για την ανερχόμενη επιχείρηση τηλεσκοπίων του. 

Το 1781 ο William Herschel ανακάλυψε με το αυτοσχέδιο κατοπτρικό τηλεσκόπιό του τον πλανήτη Ουρανό, έγινε διάσημος και ένα χρόνο αργότερα χρίστηκε ιππότης και διορίστηκε αστρονόμος της αυλής του Βασιλιά Γεώργιου Γ'. Από το 1783 ξεκίνησε μαζί με την Caroline μια 20ετή έρευνα του νυχτερινού ουρανού με ταυτόχρονη καταγραφή των παρατηρήσεών τους, εξαντλητικούς υπολογισμούς που συνόδευαν την έρευνά τους και τεκμηρίωση κάθε δοκιμής και αποτελέσματος.

Επιχρωματισμένη λιθογραφία του Alfred Diethe (1896).

Παρουσιάζει τον William Herschel να λειαίνει το φακό ενός τηλεσκόπιου και την Caroline Herschel  να τον βοηθά προσθέτοντας λιπαντικό.

Με ένα Νευτώνειο τηλεσκόπιο (ανακλαστικό τηλεσκόπιο) 27 ιντσών η Caroline ανίχνευσε τον ουρανό αναζητώντας νεφελώματα. Αποτέλεσμα αυτών  των αναζητήσεων ήταν η ανακάλυψη του σμήνους NGC 2360 στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός  (γνωστό ως το σμήνος της Καρολίνας),  14 νέων νεφελωμάτων, 8 κομητών αλλά και η καθιέρωσή της ως αστρονόμος. Το 1787 της χορηγήθηκε από το Βασιλιά Γεώργιο Γ' μισθός για την εργασία της ως βοηθός του William. Έτσι έγινε η πρώτη γυναίκα στην Αγγλία με επίσημη κυβερνητική θέση και η πρώτη γυναίκα που πληρώθηκε για επιστημονικές υπηρεσίες. 

Παράλληλα μαζί με τον αδελφό της το 1786, δημοσίευσαν τον Κατάλογο Νεφελωμάτων και Αστέρων ( CN ).  Σπουδαίο έργο  της ήταν η αναθεώρηση του καταλόγου αστεριών που συνέταξε ο πρώτος «βασιλικός αστρονόμος» της Αγγλίας John Flamsteed, προσθέτοντας περισσότερα από 550 αστέρια που δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική έκδοση. Μετά το θάνατο του αδελφού της, το 1822, επέστρεψε στο Ανόβερο , συνεχίζοντας τις αστρονομικές της μελέτες και  δημοσίευσε τη χαρτογράφηση με την ακριβή τοποθέτηση των ανακαλύψεων και των δυο τους. Για την εργασία αυτή τιμήθηκε το 1828 με το χρυσό μετάλλιο από τη Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία (Royal Astronomical Society) ενώ το 1835 την  εξέλεξε Επίτιμο Μέλος (μαζί με τη Mary Somerville). Ήταν οι πρώτες γυναίκες μέλη της Εταιρείας. 

Πέθανε στην πατρίδα της το 1848 σε ηλικία 98 ετών. Δυο χρόνια πριν, το 1846, τιμήθηκε από το Βασιλιά της Πρωσίας με το Χρυσό Μετάλλιο Επιστημών για τα επιτεύγματά της στον τομέα της αστρονομίας.

Το όνομά της έχει δοθεί στον κομήτη 35P/Herschel-Rigollet (παρατηρήθηκε πρώτη φορά από την ίδια το 1788), στον αστεροειδή 281 Lucretia (από το μεσαίο όνομά της, ανακαλύφθηκε το 1888) και στον σεληνιακό κρατήρα C. Herschel.

Λιθογραφία του 1847 με την C. Herschel σε ηλικία 97 ετών

Πηγές εικόνων:

https://en.wikipedia.org/wiki/Caroline_Herschel

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:1829_Melchior_Gommar_Tieleman,_%C3%96lgem%C3%A4lde_Caroline_Herschel_Hannover.tif

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sir_William_Herschel_and_Caroline_Herschel._Wellcome_V0002731.jpg

Cristina Roccati

Η τρίτη γυναίκα με ακαδημαϊκό πτυχίο στη Φυσική Φιλοσοφία

Η Cristina Roccati (1732 – 1797) ήταν Ιταλίδα φυσικός και ποιήτρια.

Γεννήθηκε το 1732 από ευκατάστατη οικογένεια στο Rovigo (περιοχή Βένετο) της Ιταλίας. Το 1747 της δόθηκε άδεια από τους γονείς της να σπουδάσει Φυσική Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια απ’ όπου απέκτησε πτυχίο το 1751.

Δραστηριοποιήθηκε ως δασκάλα στην Accademia dei Concordi στο Rovigo, και πραγματοποίησε βραδινά μαθήματα Νευτώνειας φυσικής. Από τα σχέδια μαθημάτων της για αυτές τις διαλέξεις, έχουν βρεθεί μόνο 51. Το 1754 εξελέγη πρόεδρος της Accademia dei Concordi του Rovigo. 

Η Cristina Roccati πέθανε στο Rovigo στις 16 Μαρτίου 1797.

Πηγή εικόνας

https://en.wikipedia.org/wiki/Cristina_Roccati

Laura Bassi

 Η πρώτη γυναίκα στην οποία δόθηκε 

επίσημη θέση διδασκαλίας σε ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο

Προσωπογραφία της Laura Bassi. Λιθογραφία του A. di Lorenzo, 1732

Η Laura Maria Caterina Bassi (1711 – 1778), ήταν Ιταλίδα φυσικός, φιλόσοφος και ανατόμος.

Γεννήθηκε το 1711 στη Μπολόνια της Ιταλίας. Η οικογένειά της ήταν εύπορη και ο πατέρας της ήταν δικηγόρος. Η Λάουρα μορφώθηκε στο σπίτι και στην εφηβεία της εκπαιδεύθηκε για επτά χρόνια από τον πανεπιστημιακό καθηγητή της βιολογίας, φυσικής ιστορίας και ιατρικής Gaetano Tacconi. Διδάχθηκε μαθηματικά, φιλοσοφία, ανατομία, φυσικές επιστήμες και γλώσσες. Ο καρδινάλιος Προσπέρο Λαμπερτίνι, μετέπειτα Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄, ενθάρρυνε την ενασχόλησή της με την επιστήμη.

Το 1732, σε ηλικία 21 ετών, έγινε η πρώτη γυναίκα μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Ινστιτούτου της Μπολόνια . Ένα μήνα αργότερα, υπερασπίστηκε δημόσια τις ακαδημαϊκές της διατριβές και πήρε το διδακτορικό της. Έτσι έγινε η δεύτερη γυναίκα που απέκτησε ακαδημαϊκούς τίτλους σπουδών. Τον επόμενο χρόνο έλαβε την έδρα της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια . Ήταν η πρώτη γυναίκα έμμισθη δασκάλα στο Πανεπιστήμιο. Στα πρώτα της χρόνια, οι ευκαιρίες διδασκαλίας της περιορίζονταν σε περιστασιακές διαλέξεις. Έγινε όμως διάσημη ως «Μινέρβα», τη Ρωμαϊκή θεά της σοφίας. 

Το 1738, παντρεύτηκε το Giuseppe Verati  διδάκτωρ ιατρικής και συνάδελφο λέκτορα ανατομίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Ο ακριβής αριθμός των παιδιών τους δεν είναι ξεκάθαρος, καθώς κάποιες αναφορές λένε ότι είναι οκτώ, ενώ άλλες δώδεκα. 

Μετά τον γάμο της, μπορούσε να δίνει διαλέξεις από το σπίτι σε τακτική βάση και ασχολήθηκε με την πειραματική φυσική. Πραγματοποίησε δικά της πειράματα και για 28 χρόνια δίδαξε με ιδιαίτερα μαθήματα τη Νευτώνεια Φυσική και τον Ηλεκτρισμό του Βενιαμίν Φραγκλίνου (τα θέματα αυτά δεν αποτελούσαν μέρος του προγράμματος σπουδών του Πανεπιστημίου). 

Η Βassi έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στην εισαγωγή της Φυσικής Φιλοσοφίας του Νεύτωνα και της πειραματικής φυσικής στην Ιταλία.  Το 1749  παρουσίασε μία διατριβή για τη βαρύτητα. 

Αν και σώζεται ένας περιορισμένος αριθμός επιστημονικών της έργων, ήταν πολύ σημαντική η επιστημονική της επίδραση σε σπουδαίους στοχαστές του Διαφωτισμού,  στον Γάλλο φιλόσοφο Βολταίρο, στον Γάλλο κληρικό και φυσικό Jean-Antoine Nollet (που έκανε πολλά πειράματα ηλεκτρισμού) και στον συμπατριώτη της Alessandro Volta (εφευρέτη της ηλεκτρικής μπαταρίας). 

Πορτρέτο της Laura Bassi  από τον Carlo Vandi (18ος αιώνας), Πανεπιστήμιο Μπολόνια.

Το 1776, σε ηλικία 65 ετών, διορίσθηκε στην έδρα της Πειραματικής Φυσικής από το Ινστιτούτο Επιστημών της Μπολόνια, με τον σύζυγό της ως βοηθό διδασκαλίας. 

Πέθανε στη Μπολόνια δύο χρόνια αργότερα, το 1778, έχοντας σταδιοδρομήσει στη φυσική και ανοίξει μεγάλο δρόμο για την παρουσία γυναικών στους ακαδημαϊκούς κύκλους.

Πηγές εικόνων 

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Laura_Maria_Caterina_Bassi._Lithograph_by_A._di_Lorenzo._Wellcome_V0000390.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/Laura_Bassi#/media/File:Laura_Bassi__Carlo_Vandi.jpg

Émilie du Châtelet

Πρωτοπόρος μαθηματικός, φυσικός και φεμινίστρια

Προσωπογραφία από τον Γάλλο ζωγράφο προσωπογραφιών του 18ου αιώνα, Maurice Quentin de La Tour

H Εμιλί ντι Σατλέ / Gabrielle-Emilie le Tonnelier de Breteuil, Marquise du Chastellet-Laumont, (1706 - 1749) ήταν Γαλλίδα φυσικός, μαθηματικός και συγγραφέας.  

Συγκαταλέγεται μεταξύ των σημαντικότερων γυναικών επιστημόνων, ζώντας μάλιστα σε μία εποχή κατά την οποία οι κοινωνικές συνθήκες δεν ευνοούσαν την εκπαίδευση των γυναικών. Σημαντικότερη συνεισφορά της θεωρείται η γαλλική μετάφραση αλλά και ο σχολιασμός του έργου του Νεύτωνα "Principia Mathematica". 

Γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1706 στο Παρίσι , το μοναδικό κορίτσι ανάμεσα στα έξι παιδιά. Από νεαρή ηλικία έδειξε σαφή προτίμηση στα μαθηματικά, στις γλώσσες και τις φυσικές επιστήμες. Ο πατέρας της, επικεφαλής εθιμοτυπίας στην αυλή του βασιλιά Λουδοβίκου του 14ου, την ενθάρρυνε, αντιλαμβανόμενος την έφεσή της, αν και, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής, οι γυναίκες συνήθως δε σπούδαζαν. Σε ηλικία 19 ετών παντρεύτηκε τον μαρκήσιο του Chatelet ο οποίος ήταν στρατιωτικός και έλειπε συχνά. Μαζί του έκανε δυο παιδιά. Η Emilie συνήθιζε να φιλοξενεί μαθηματικούς, φιλόσοφους και συγγραφείς από όλη την Ευρώπη στον πύργο της κοντά στο Στρασβούργο. Ο σπουδαίος φιλόσοφος και συγγραφέας Voltaire υπήρξε ένας από τους πιο στενούς της φίλους. Από το καλοκαίρι του 1734 έως το θάνατό της το 1749 από επιπλοκές στη γέννα, η Emilie και ο Voltaire ασχολήθηκαν με τη μελέτη των μαθηματικών και της Νευτώνιας φυσικής στην τεράστια βιβλιοθήκη και στο εργαστήριο που είχαν εγκαταστήσει στον πύργο. 

Μαζί η Émilie du Châtelet και ο Βολταίρος έγραψαν σε εκλαϊκευμένη και κατανοητή γλώσσα το πρώτο γαλλικό βιβλίο γύρω από τη νευτώνεια φυσική, το οποίο ονόμασαν Elements de la philosophie de Newton (1738).  Το βιβλίο βοήθησε στη διάδοση των θεωριών του Νεύτωνα για το φως και τη βαρύτητα και στην αναγνώριση της Νευτώνειας φυσικής στην Ευρώπη.  Αλλά όπως ήταν φυσικό για την εποχή, το όνομα της du Châtelet δε μπήκε στο εξώφυλλο του βιβλίου. Η μόνη αναφορά σε εκείνη γινόταν με ένα ποίημα του Βολταίρου που εξήρε την ευφυΐα της και άφηνε να εννοηθεί ότι η συνεισφορά της ήταν μεγαλύτερη από τη δική του, καθώς και μέσω μιας εικόνας που κοσμούσε το εξώφυλλο.

Προμετωπίδα του βιβλίου «Éléments de la philosophie de Newton» / Στοιχεία της φιλοσοφίας του Νεύτωνα, (Άμστερνταμ, 1738).

Στο χαρακτικό ο φιλόσοφος καθιστός μεταφράζει το έργο του Νεύτωνα. Το χειρόγραφο του Βολταίρου φωτίζεται από το «Θεϊκό» φως που προέρχεται από τον Νεύτωνα και φτάνει σ’ αυτόν μέσω της ανάκλασής του στον καθρέφτη που κρατά η  Émilie du Châtelet.

Θέμα σε μια από τις γόνιμες διενέξεις της με το Βολταίρο, υπήρξε η φύση της ενέργειας, με τον Βολταίρο να υποστηρίζει την νευτώνεια εξήγηση, ότι δηλαδή ο Θεός την δημιουργεί. Εκείνη απάντησε:

 "Νεύτωνα κάνεις λάθος. Η ενέργεια εξαρτάται από το τετράγωνο της ταχύτητας. Ο Θεός χρειάστηκε στην αρχή αλλά όχι και στη συνέχεια!"

 Στον πύργο της σχεδίασε και πραγματοποίησε το πείραμα που αποδείκνυε την παραπάνω θέση της.

Το τετράγωνό της ταχύτητας θα εμφανιζόταν και στην διάσημη εξίσωση του Αϊνστάιν εκατονταετίες μετά. Μετά την ανακάλυψή της ταξίδευσε με τον Βολταίρο, διασκεδάζοντας και συνεχίζοντας να κάνει υπολογισμούς, μεταφράζοντας, γράφοντας και παράλληλα σκανδαλίζοντας το Παρίσι με τη συμπεριφορά της.

Πέθανε στις 10 Σεπτεμβρίου 1749, λόγω επιπλοκών από τη γέννηση του 4^ου παιδιού της. Ήταν 42 χρονών.

Η Émilie du Châtelet, αν και υπήρξε ένα από τα επιστημονικά μυαλά της Γαλλίας, σταδιακά ξεχάστηκε ή έμεινε γνωστή μόνο ως ερωμένη του Βολταίρου. Μόνο πρόσφατα το έργο της και η συνεισφορά της έχουν αρχίσει να ξαναέρχονται στην επιφάνεια. Στη ζωή της προβληματίστηκε πολύ για τα εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες που επιθυμούσαν να μορφωθούν καθώς και για τις προκαταλήψεις σε βάρος τους και είχε γράψει:

«Αν ήμουν βασιλιάς θα άλλαζα μια αδικία που περιορίζει την μισή ανθρωπότητα. Θα επέτρεπα στις γυναίκες να συμμετέχουν σε όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και κυρίως σε εκείνα του πνεύματος.»

Πηγές εικόνων:

https://en.wikipedia.org/wiki/%C3%89milie_du_Ch%C3%A2telet#/media/File:Emilie_Chatelet_portrait_by_Latour.jpg

https://commons.wikimedia.org/wiki/Voltaire#/media/File:Voltaire_Philosophy_of_Newton_frontispiece.jpg

Υπατία η Αλεξανδρινή

Η πρώτη γυναίκα επιστήμονας της αρχαιότητας σε μια κοινωνία ανδροκρατούμενη

και θεοκρατική και της οποίας η ζωή έχει καταγραφεί. 

Φανταστικό πορτρέτο της Υπατίας (μολύβι σε χαρτί), από τον ζωγράφο πορτρέτων Jules Maurice Gaspard (1908). Χρησιμοποιήθηκε για την εικονογράφηση της βιογραφίας της που περιλαμβάνεται στο 14 τόμων έργο του Αμερικανού συγγραφέα και φιλοσόφου Elbert Hubbard με το γενικό τίτλο «Little Journeys to the Homes of Great Teachers» / Μικρά ταξίδια στα σπίτια των μεγάλων δασκάλων, που εκδόθηκε μεταξύ 1895 και 1910.

Η Υπατία η Αλεξανδρινή, ήταν Ελληνίδα νεοπλατωνική φιλόσοφος, αστρονόμος, μαθηματικός και εφευρέτης. Ήταν γνωστή στην Αίγυπτο ως σοφή.

Γεννήθηκε το 370 μ. Χ. στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και ήταν κόρη του Θέωνα,  σπουδαίου μαθηματικού, αστρονόμου και μελετητή του Πτολεμαίου και του Ευκλείδη. Με τη βοήθεια του πατέρα της πήρε εξαιρετική για την εποχή και το φύλο της μόρφωση στην Αθήνα και στην Ιταλία.  Σπούδασε στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του νεότερου στην Αθήνα και παρακολούθησε μαθήματα στη σχολή του Πρόκλου (ήταν διευθυντής της Ακαδημίας του Πλάτωνα) και στη σχολή του Ιεροκλή στην Αλεξάνδρεια.

Μετά τις σπουδές της δίδαξε στην Αλεξάνδρεια μαθηματικά, αστρονομία, φυσική (μηχανική, υδροστατική) και φιλοσοφία ως επικεφαλής της Νεοπλατωνικής σχολής της πόλης. Στην ιστορία των επιστημών ήταν η πρώτη γυναίκα που δίδαξε δημόσια αποτελώντας σύμβολο της ισότητας των φύλων. Ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής για το αναλυτικό της πνεύμα και μαθητές αρχίζουν να έρχονται από όλα τα μέρη της Ρωμαϊκής  αυτοκρατορίας για να σπουδάσουν φιλοσοφία ενώ η επιρροή της Υπατίας φτάνει μέχρι τη σχολή της Αντιοχείας.  Εκτός από πόλος έλξης για τους διανοούμενους της εποχής  έκανε και εκτενή και ουσιώδη σχόλια στα μαθηματικά έργα του Διόφαντου και του Απολλώνιου.

Δυστυχώς, έργα της Υπατίας δεν έχουν διασωθεί. Αποδείξεις για τη ζωή και το έργο της Υπατίας μπορούν όμως να βρεθούν σε διάφορα ιστορικά κείμενα.

                   Πίνακας με την Υπατία και με φόντο την Αλεξάνδρεια από τον Σουηδό ζωγράφο Julius Kronberg,                      λάδι σε καμβά, 1889, ιδιωτική συλλογή.

Η Υπατία:

• Ασπαζόταν τις απόψεις των Πλατωνικών σχετικά με την ύλη, το σύμπαν, το χρόνο, την κίνηση, τις δυνάμεις και το φως.
• Επιμελήθηκε έργα γεωμετρίας, άλγεβρας και αστρονομίας. 
• Μαζί με τον πατέρα της ανέπτυξε θεωρίες για το ηλιακό σύστημα.
• Χρησιμοποιώντας τις απόψεις του Αρχιμήδη περί μηχανικής και υδροστατικής, κατασκεύασε μια συσκευή για την απόσταξη του νερού, ένα όργανο για τη μέτρηση της στάθμης υγρού, ένα πυκνόμετρο με διαβαθμίσεις για τον καθορισμό της πυκνότητας υγρού, ένα είδος θερμομέτρου και έναν αστρολάβο.

Η Υπατία σε λεπτομέρεια από την σπουδαία τοιχογραφία του Ιταλού καλλιτέχνη της Αναγέννησης Ραφαήλ, «Η σχολή των Αθηνών» που δημιουργήθηκε μεταξύ 1509-1511 και διακοσμεί  έναν τοίχο στο Βατικανό.

Σύμφωνα με τους ιστορικούς και τα συμπεράσματά τους από τα γραπτά των μαθητών της, η Υπατία θεωρείτο η καλύτερη μαθηματικός του ελληνορωμαϊκού κόσμου, επισκιάζοντας ακόμη και τον πατέρα της.

Η Υπατία δολοφονήθηκε με βάναυσο τρόπο από φανατικούς μοναχούς το 415 μ. Χ. Σύμφωνα με τον χριστιανό εκκλησιαστικό ιστορικό Σωκράτη Σχολαστικό, δολοφονήθηκε γιατί κάποιοι χριστιανοί  πίστευαν ότι ήταν υπαίτια για τη μη συμφιλίωση του έπαρχου Ορέστη (παλιός μαθητής και καλός φίλος της) και του Επισκόπου Αλεξάνδρειας Κύριλλου. Ο ίδιος γράφει (μεταφρασμένο κείμενο):

«Όλοι οι άνθρωποι την σεβόταν και την θαύμαζαν για την απλή ταπεινοφροσύνη του μυαλού της. Ωστόσο, πολλοί με πείσμα την ζήλευαν και επειδή συχνά συναντούσε και είχε μεγάλη οικειότητα με τον Ορέστη, ο λαός την κατηγόρησε ότι αυτή ήταν η αιτία που ο Επίσκοπος και ο Ορέστης δεν γινόταν φίλοι. Με λίγα λόγια, ορισμένοι πεισματάρηδες και απερίσκεπτοι κοκορόμυαλοι με υποκινητή και αρχηγό τους τον Πέτρο, έναν οπαδό αυτής της Εκκλησίας, παρακολουθούσαν αυτή τη γυναίκα να επιστρέφει σπίτι της γυρνώντας από κάπου. Την κατέβασαν με τη βία από την άμαξά της, την μετέφεραν στην Εκκλησία που ονομαζόταν Caesarium, την γύμνωσαν εντελώς, της έσκισαν το δέρμα και έκοψαν τις σάρκες του σώματός της με κοφτερά κοχύλια μέχρι που ξεψύχησε, διαμέλισαν το σώμα της, έφεραν τα μέλη της σε ένα μέρος που ονομαζόταν Κίναρον και τα έκαψαν.»

Χαρακτικό με τίτλο «Ο θάνατος της φιλοσόφου Υπατίας στην Αλεξάνδρεια». Προέρχεται από το βιβλίο του Γάλλου συγγραφέα Louis Figuier με τίτλο: Vies des savants illustres, depuis l'antiquité jusqu'au dix-neuvième siècle / Βίοι επιφανών λογίων από την αρχαιότητα έως τον δέκατο ένατο αιώνα, (1866).

Ο θάνατος της Υπατίας σηματοδότησε το τέλος της αρχαίας επιστήμης. Τα επόμενα 1000 χρόνια ακολούθησε ο Μεσαίωνας με μετρεικόνωνιότατη επιστημονική εξέλιξη στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φυσική φιλοσοφία.

Πηγές  εικόνων:

https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hypatia

Το Καθιερωμένο Πρότυπο - Standard Model

 Τι είναι το Καθιερωμένο Πρότυπο για τη Φυσική;

Το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model) είναι η καλύτερη θεωρία που έχουν αυτή τη στιγμή οι φυσικοί για να περιγράψουν τα βασικά συστατικά του σύμπαντος. 

Είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της επιστήμης του εικοστού αιώνα. 

Τα πάντα γύρω μας, λέει η θεωρία αυτή, είναι φτιαγμένα από σωματίδια - τα κουάρκ και τα λεπτόνια - ενώ τέσσερις δυνάμεις επιδρούν σ' αυτά.

Το "Καθιερωμένο Πρότυπο" ολοκληρώθηκε την δεκαετία του 1970 και μια μεγάλη σειρά πειραμάτων αργότερα, επιβεβαίωσαν όλες τις προβλέψεις του (εκτός του ότι τα νετρίνα δεν έχουν μάζα). Η οριστική επιβεβαίωση ήρθε το 2013 με την ανακάλυψη του μποζονίου Higgs. 
Αδυναμία του Καθιερωμένου Προτύπου είναι η περιγραφή της "Σκοτεινής ύλης" και της βαρύτητας  που να συμφωνεί με την καμπύλωση του χωροχρόνου της γενικής σχετικότητας.

Σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο, δομικοί λίθοι του Σύμπαντος είναι τα:

 

Στοιχειώδη Σωματίδια (Elementary particle)

Τα στοιχειώδη σωματίδια είναι φερμιόνια ή μποζόνια.

Το Καθιερωμένο Πρότυπο εξηγεί το πώς αλληλεπιδρούν τα βασικά δομικά στοιχεία της ύλης, που διέπονται από τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις.

Ένα ταξίδι στο CERN, το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Σωµατιδιακής Φυσικής , που έγινε το 2020 με μαθητές από το 4ο ΓΕΛ Π. Φαλήρου, ήταν η αφορμή για να γνωρίσουμε το Καθιερωμένο Πρότυπο και τα Στοιχειώδη Σωματίδια, να σχεδιάσουμε  το χρονικό των ανακαλύψεων των στοιχειωδών σωματιδίων - "Από το άτομο στα κουάρκ" και να προσπαθήσουμε να φανταστούμε και να ζωγραφίσουμε τα στοιχειώδη σωματίδια με βάση τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητές τους. Όλες οι προσπάθειές μας οργανώθηκαν στην εφαρμογή padlet και θα τις βρείτε  στον παρακάτω σύνδεσμο:

Το Καθιερωμένο Πρότυπο - Standard Model

Τέλος, δημιουργήσαμε την αφίσα του Καθιερωμένου Προτύπου που βλέπετε στην αρχική εικόνα.

Σ' αυτή την προσπάθεια, πηγές γνώσης και αναφοράς ήταν:

Το Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Φυσικής Σωματιδίων - CERN  

Η Ελληνική Ομάδα Εκλαϊκευσης

τμήμα της ΙNTERNATIONAL PARTICLE PHYSICS OUTREACH GROUP (IPPOG)

Τα LHC@InternationalMasterclasses

και τα αντίστοιχα λήματα της Wikipedia