Laura Bassi

 Η πρώτη γυναίκα στην οποία δόθηκε 

επίσημη θέση διδασκαλίας σε ευρωπαϊκό πανεπιστήμιο

Προσωπογραφία της Laura Bassi. Λιθογραφία του A. di Lorenzo, 1732

Η Laura Maria Caterina Bassi (1711 – 1778), ήταν Ιταλίδα φυσικός, φιλόσοφος και ανατόμος.

Γεννήθηκε το 1711 στη Μπολόνια της Ιταλίας. Η οικογένειά της ήταν εύπορη και ο πατέρας της ήταν δικηγόρος. Η Λάουρα μορφώθηκε στο σπίτι και στην εφηβεία της εκπαιδεύθηκε για επτά χρόνια από τον πανεπιστημιακό καθηγητή της βιολογίας, φυσικής ιστορίας και ιατρικής Gaetano Tacconi. Διδάχθηκε μαθηματικά, φιλοσοφία, ανατομία, φυσικές επιστήμες και γλώσσες. Ο καρδινάλιος Προσπέρο Λαμπερτίνι, μετέπειτα Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄, ενθάρρυνε την ενασχόλησή της με την επιστήμη.

Το 1732, σε ηλικία 21 ετών, έγινε η πρώτη γυναίκα μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Ινστιτούτου της Μπολόνια . Ένα μήνα αργότερα, υπερασπίστηκε δημόσια τις ακαδημαϊκές της διατριβές και πήρε το διδακτορικό της. Έτσι έγινε η δεύτερη γυναίκα που απέκτησε ακαδημαϊκούς τίτλους σπουδών. Τον επόμενο χρόνο έλαβε την έδρα της φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια . Ήταν η πρώτη γυναίκα έμμισθη δασκάλα στο Πανεπιστήμιο. Στα πρώτα της χρόνια, οι ευκαιρίες διδασκαλίας της περιορίζονταν σε περιστασιακές διαλέξεις. Έγινε όμως διάσημη ως «Μινέρβα», τη Ρωμαϊκή θεά της σοφίας. 

Το 1738, παντρεύτηκε το Giuseppe Verati  διδάκτωρ ιατρικής και συνάδελφο λέκτορα ανατομίας στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια. Ο ακριβής αριθμός των παιδιών τους δεν είναι ξεκάθαρος, καθώς κάποιες αναφορές λένε ότι είναι οκτώ, ενώ άλλες δώδεκα. 

Μετά τον γάμο της, μπορούσε να δίνει διαλέξεις από το σπίτι σε τακτική βάση και ασχολήθηκε με την πειραματική φυσική. Πραγματοποίησε δικά της πειράματα και για 28 χρόνια δίδαξε με ιδιαίτερα μαθήματα τη Νευτώνεια Φυσική και τον Ηλεκτρισμό του Βενιαμίν Φραγκλίνου (τα θέματα αυτά δεν αποτελούσαν μέρος του προγράμματος σπουδών του Πανεπιστημίου). 

Η Βassi έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο στην εισαγωγή της Φυσικής Φιλοσοφίας του Νεύτωνα και της πειραματικής φυσικής στην Ιταλία.  Το 1749  παρουσίασε μία διατριβή για τη βαρύτητα. 

Αν και σώζεται ένας περιορισμένος αριθμός επιστημονικών της έργων, ήταν πολύ σημαντική η επιστημονική της επίδραση σε σπουδαίους στοχαστές του Διαφωτισμού,  στον Γάλλο φιλόσοφο Βολταίρο, στον Γάλλο κληρικό και φυσικό Jean-Antoine Nollet (που έκανε πολλά πειράματα ηλεκτρισμού) και στον συμπατριώτη της Alessandro Volta (εφευρέτη της ηλεκτρικής μπαταρίας). 

Πορτρέτο της Laura Bassi  από τον Carlo Vandi (18ος αιώνας), Πανεπιστήμιο Μπολόνια.

Το 1776, σε ηλικία 65 ετών, διορίσθηκε στην έδρα της Πειραματικής Φυσικής από το Ινστιτούτο Επιστημών της Μπολόνια, με τον σύζυγό της ως βοηθό διδασκαλίας. 

Πέθανε στη Μπολόνια δύο χρόνια αργότερα, το 1778, έχοντας σταδιοδρομήσει στη φυσική και ανοίξει μεγάλο δρόμο για την παρουσία γυναικών στους ακαδημαϊκούς κύκλους.

Πηγές εικόνων 

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Laura_Maria_Caterina_Bassi._Lithograph_by_A._di_Lorenzo._Wellcome_V0000390.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/Laura_Bassi#/media/File:Laura_Bassi__Carlo_Vandi.jpg