Κυριακή 14 Μαρτίου 2021

Ο αριθμός π, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν και ο Στήβεν Χώκινγκ

 

Η παγκόσμια μαθηματική ημερομηνία (14/3) γίνεται ημερομηνία - σταθμός για τους δυο σπουδαίους φυσικούς επιστήμονες. Στις 14 Μαρτίου γεννιέται ο ένας και πεθαίνει ο άλλος...

Ο αριθμός  π

Ο αριθμός π είναι μια μαθηματική σταθερά που ορίζεται ως ο λόγος της περιφέρειας προς τη διάμετρο ενός κύκλου. 

                                                       

Το ελληνικό γράμμα π που χρησιμοποιείται παγκοσμίως για να περιγράψει τον αριθμό προκύπτει από το πρώτο γράμμα της λέξης περιφέρεια. Ονομάζεται και σταθερά του Αρχιμήδη γιατί ήταν ο πρώτος που προσέγγισε τον υπολογισμό του.

Είναι  άρρητος αριθμός, που σημαίνει ότι δεν μπορεί να εκφραστεί  ως λόγος δύο ακεραίων αριθμών. Είναι ακόμα υπερβατικός αριθμός δηλαδή το π δεν αποτελεί τη ρίζα καμιάς αλγεβρικής εξίσωσης με ρητούς συντελεστές.
Σήμερα έχει διαπιστωθεί ότι τα δεκαδικά του ψηφία είναι άπειρα. 

Με 2 δεκαδικά ψηφία ο αριθμός είναι: π=3,14
Με προσέγγιση 5 δεκαδικών ψηφίων είναι: π=3,14159
Ο παρακάτω μνημονικός κανόνας  άγνωστου συγγραφέως και εποχής, μας  δίνει ταυτόχρονα τον ορισμό του «π» (λόγος περιφέρειας προς διάμετρο) και τα 23 πρώτα ψηφία του! Κάθε ψηφίο αντιστοιχείται με τον αριθμό των γραμμάτων κάθε λέξης, π.χ. «Ἀεί=3», «ὁ=1», «Θεός =4», κλπ.

«Ἀεὶ ὁ Θεός ὁ Μέγας γεωμετρεῖ, το κύκλου μῆκος ἵνα ὁρίση διαμέτρῳ, παρήγαγεν ἀριθμόν ἀπέραντον, καὶ ὃν, φεῦ, οὐδέποτε ὅλον θνητοί θὰ εὕρωσι...

π=3,1415926535897932384626

Η παγκόσμια ημέρα της σταθεράς π είναι στις 14 Μαρτίου  γιατί  για τους Αμερικανούς η ημερομηνία αυτή γράφεται 3/14 και δείχνει τον αριθμό (π=3,14). H ημέρα αυτή ονομάζεται Pi day. 

Albert Einstein, (14 Μαρτίου 1879 – 18 Απριλίου 1955)

Ο Αϊνστάιν το 1947

"Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν ήταν η μεγαλύτερη ιδιοφυία της εποχής μας. Τα κουρασμένα χαρακτηριστικά, το σπινθηροβόλο βλέμμα και τα ακατάστατα μαλλιά του έχουν ταυτιστεί με τον άνθρωπο που μας έδωσε τις θεωρίες της σχετικότητας και τον τύπο  

ενώ το όνομά του έχει γίνει συνώνυμο της λαμπρής ευφυίας. Αλλά ο Αϊνστάιν πρόσφερε πολλά περισσότερα. Οι θεωρίες του για τη σχετικότητα αποκάλυψαν τα απόκρυφα μυστήρια του χώρου και του χρόνου, ενώ οι εντυπωσιακές  ανακαλύψεις του μας έδωσαν τα πάντα, από την ηλιακή ενέργεια και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, μέχρι την επικοινωνία μέσω οπτικών ινών και τις συσκευές αναπαραγωγής δίσκων Blue-ray ..."

Εισαγωγή από το βιβλίο του Paul Parsons "3 - λεπτά  Αϊνστάιν", για την ελληνική γλώσσα 2014, Εκδόσεις: Κλειδάριθμος, Αθήνα.

Stephen William Hawking,  (8 Ιανουαρίου 1942 – 14 Μαρτίου 2018)

Ο  Χώκινγκ σε διάλεξη στη ΝΑΣΑ το 2008

"Ο Στήβεν Χώκινγκ ήταν Άγγλος Θεωρητικός φυσικός και ένας από τους πιο διάσημους κοσμολόγους της εποχής μας. Μαζί με τον Σερ Ισαάκ Νεύτωνα και τον Αϊνστάιν, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους μεγαλύτερους στοχαστές όλων των εποχών. Η πρωτοποριακή εργασία του έχει συμβάλει στη  διεύρυνση  της αντίληψής μας για το σύμπαν και στην αποκάλυψη πολλών μυστηρίων του. Η ακαδημαϊκή καριέρα του Χώκινγκ εκτείνεται σε μια περίοδο μεγαλύτερη των 50 ετών, κατά το μεγαλύτερο μέρος της οποίας υπέφερε από αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση, μια ασθένεια η οποία τον έχει αφήσει σχεδόν τελείως παράλυτο. Διαγνώστηκε με αυτή τη φοβερή ασθένεια όταν ήταν 21 ετών – οι γιατροί τότε του είχαν δώσει μόλις δύο χρόνια ζωής. Ωστόσο, δεν επέτρεψε στον εαυτό του να υποκύψει στην απόγνωση και την αυτολύπηση. Αντιθέτως, βρήκε το θάρρος και την αισιοδοξία να συνεχίσει την έρευνά του και να γίνει Λουκασιανός Καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, μια θέση την οποία διατήρησε για 30 χρόνια, και ένας από τους νεώτερους Εταίρους της υψηλού κύρους Βασιλικής Εταιρείας, του σημαντικότερου επιστημονικού συλλόγου της Βρετανίας. Το σπουδαίο του βιβλίο εκλαϊκευμένης επιστήμης «Το χρονικό του χρόνου» αποτέλεσε εκδοτικό φαινόμενο. Όταν εκδόθηκε, το 1988, έγινε αμέσως επιτυχία και παρέμεινε στην κορυφή της λίστας των μπεστ σέλερ για τέσσερα χρόνια. Το συγκεκριμένο βιβλίο έφερε την κοσμολογία πιο κοντά στο ευρύ κοινό και προκάλεσε μια πρωτόγνωρη «δίψα» για θέματα εκλαϊκευμένης επιστήμης, με συνέπεια να ακολουθήσει μια σειρά βιβλίων και τηλεοπτικών προγραμμάτων. «Το χρονικό του χρόνου» έκανε τον Χώκινγκ διάσημο, με αποτέλεσμα να ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο και να μεταδώσει το όραμά του για τον κόσμο μέσα από διαλέξεις που ενέπνευσαν μια ολόκληρη γενιά ακροατών…."

Από το βιβλίο των Paul Parsons & Gail Dixon «3 – λεπτά Στήβεν Χώκιγκ», για την ελληνική γλώσσα 2014, Εκδόσεις: Κλειδάριθμος, Αθήνα.