Κινηματογραφία (7η τέχνη) και Φυσική

Κινηματογράφος είναι η τεχνική που επιτρέπει τη φωτογραφική καταγραφή σε ταινία και την προβολή σε οθόνη, εικόνων σε κίνηση.

Είναι ακόμα η τέχνη της δημιουργίας κινηματογραφικών ταινιών· η οπτικοακουστική τέχνη που εκφράζεται με την εικόνα, το λόγο, τη μουσική και τους ήχους (με βάση μια ειδική επεξεργασία, το μοντάζ).

Κινηματογράφος ονομάζουμε και το κτίριο και γενικότερα το χώρο ο οποίος είναι κατάλληλα διαμορφωμένος για την προβολή κινηματογραφικών ταινιών.

(Λεξικό της κοινής νεοελληνικής)

Ο όρος κινηματογράφος = κίνηση + γραφή

Ονομάζεται και σινεμά (από το γαλλικό cinématographe).

Ο κινηματογράφος από τη στιγμή της γέννησής του είναι άμεσα συνδεμένος με την επιστήμη γιατί προήλθε από τις εφαρμογές της επιστήμης.

Καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της τεχνικής του κινηματογράφου διαδραμάτισε η ανακάλυψη και διάδοση της φωτογραφίας, στα μέσα του 19ου αιώνα.

Το 1878 ο Βρετανός φωτογράφος Eadweard Muybridge κατάφερε να αναπτύξει μια μέθοδο διαδοχικής φωτογράφησης. Αποτέλεσμα αυτής της μεθόδου είναι μια σειρά από κάρτες που απεικονίζουν την κίνηση ενός αλόγου. (The Horse in Motion)

Λίγο αργότερα, το 1888, ο Thomas Edison και ο βοηθός του William Dickson εφηύραν το κινητοσκόπιο, την πρώτη μηχανή προβολής. Οι Γάλλοι αδελφοί Lumière βασιζόμενοι στο κινητοσκόπιο κατασκεύασαν μια φορητή συσκευή λήψης, εκτύπωσης και προβολής του φιλμ που την ονόμασαν Cinématographe (= κινηματογράφος). Στις 28 Δεκεμβρίου 1895 πραγματοποιήθηκε η πρώτη δημόσια προβολή ταινίας στο Παρίσι.

Ο κινηματογράφος αν και ξεκίνησε ως πείραμα των επιστημόνων του 19ου αιώνα, αναδείχθηκε σύντομα ως το δημοφιλέστερο μέσον ψυχαγωγίας αλλά και ως η τέχνη του 20ού αιώνα. Η πορεία του χαρακτηρίστηκε από καινοτομίες και τα αρχικά ολιγόλεπτα φιλμάκια εξελίχθηκαν σε μεγάλου μήκους ταινίες. Η νέα τέχνη, φτηνή και προσιτή στο ευρύ κοινό, αναπτύχθηκε σε ποικιλία ειδών και διαδόθηκε παγκοσμίως.

Ο κινηματογράφος αντλεί τη θεματολογία του από την ανθρώπινη πραγματικότητα και η συσχέτισή του με τις φυσικές επιστήμες αποτέλεσε από την αρχή αγαπημένο θέμα των κινηματογραφιστών και των σκηνοθετών. Από την πρώτη ταινία με πλοκή του 1902 μέχρι σήμερα και από τις διαστημικές υπερπαραγωγές μέχρι τις βιογραφίες σπουδαίων επιστημόνων ο κινηματογράφος έχει στενή σχέση με το περιεχόμενο της φυσικής. Ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι:

Ι. Η πρώτη ταινία επιστημονικής φαντασίας

•         Le Voyage dans la Lune / Ταξίδι στη Σελήνη (1902)

Γαλλική βωβή ταινία του 1902, σε σκηνοθεσία, παραγωγή και σενάριο Jean Méliès (Ζωρζ Μελιές). 

Το σενάριο είναι εμπνευσμένο από δύο έργα του Ιούλιου Βερν: το «Από τη Γη στη Σελήνη» και το «Γύρω από τη Σελήνη». Η ταινία αφηγείται την ιστορία μίας ομάδας αστροναυτών, οι οποίοι πάνε στο φεγγάρι, με τη βοήθεια μίας κάψουλας-ρουκέτας,  η οποία εκτοξεύεται από ένα κανόνι.

Στη Σελήνη θα βρουν τους κατοίκους του φεγγαριού (Selenites), και κατά την επιστροφή τους στη γη θα φέρουν κι έναν αιχμάλωτο. Στην ταινία πρωταγωνιστούν εξέχοντες ηθοποιοί του θεάτρου εκείνης της εποχής, ενώ πρωταγωνιστής είναι και ο ίδιος ο Μελιές.

Σκηνή από την ταινία: Η κάψουλα – ρουκέτα χτυπά και σφηνώνεται «στο μάτι» της σελήνης. Είναι μια από τις πιο εμβληματικές εικόνες στην ιστορία του κινηματογράφου.

Η ταινία βρίσκεται στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://en.wikipedia.org/wiki/A_Trip_to_the_Moon

ΙΙ. Ενδιαφέρουσες παραγωγές, όπως:

• H Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν / The Einstein Theory of Relativity (1923)

Αμερικανική βωβή ταινία μικρού μήκους του 1923 σε σκηνοθεσία Max Fleischer. Με την τεχνική του animation και ειδικά εφέ κινουμένων σχεδίων, ο σκηνοθέτης προσπαθεί να μεταφέρει εκλαϊκευμένα την επιστημονική θεωρία  του σπουδαίου επιστήμονα ( το 1921 είχε βραβευθεί με το βραβείο Νόμπελ) στο ευρύ κοινό. 

Διάρκεια: 20min

Μπορείτε να δείτε την ταινία εδώ:

https://www.youtube.com/watch?v=aeno3ttzw6A

•        Madame Curie (1943)

Βιογραφικό δράμα του 1943 σε σκηνοθεσία Mervyn LeRoy.

Το σενάριο της ταινίας στηρίχθηκε στη βιογραφία  «Madame Curie» που είχε γράψει η κόρη της Ève Curie το 1937. Η ταινία είχε διάρκεια 124 min και ήταν παραγωγή της Metro-Goldwyn-Mayer Studios Inc. Πρωταγωνιστές ήταν οι ηθοποιοί Greer Garson και Walter  Pidgeon.

Υπόθεση: Στα τέλη του 19^ου αιώνα, ο Γάλλος Φυσικός Pierre Curie γνωρίζει στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού την Πολωνικής καταγωγής φοιτήτρια Maria  Skłodowska, παντρεύονται και εργάζονται μαζί  στην πρωτοποριακή έρευνα για τη ραδιενέργεια και την ανακάλυψη του ραδίου. Μαζί αποκτούν δυο κορίτσια και το 1903 βραβεύονται για το επιστημονικό τους έργο με το Νόμπελ Φυσικής, το πρώτο που απονεμήθηκε σε γυναίκα.

Η ταινία για την εποχή της ήταν αρκετά επαναστατική με το να παρέχει στο ευρύ κοινό πολλές επιστημονικές πληροφορίες. Συναρπαστική είναι η παρουσίαση στη ταινία, της επιστημονικής μεθόδου που ακολουθήθηκε, αλλά  και η τετραετής επίμονη προσπάθεια που οδήγησε στην απομόνωση του ραδίου.

Το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=PrURyPLBV44

ΙΙΙ. Ταινίες επιστημονικής φαντασίας στις οποίες οι δημιουργοί δίνουν μεγάλη προσοχή στην επιστημονική λεπτομέρεια, χωρίς ωστόσο να αποφεύγονται τα επιστημονικά σφάλματα και οι υπερβολές.

•              2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος (1968) / 2001: A space Odyssey

Ταινία επιστημονικής φαντασίας αμερικανικής και βρετανικής παραγωγής του 1968, σκηνοθετημένη από τον Stanley Kubrik, βασισμένη στο βιβλίο «The Sentinel» του συγγραφέα επιστημονικής φαντασίας Arthur Clark.

Η ταινία περιστρέφεται γύρω από θέματα όπως η ανθρώπινη εξέλιξη, η τεχνητή νοημοσύνη, η εξωγήινη ζωή, η σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία, η εξερεύνηση του διαστήματος. Επίσης, είναι αξιοσημείωτη για την επιστημονική ακρίβεια των λεπτομερειών του σεναρίου, τα πρωτοποριακά (για την εποχή τους) ειδικά εφέ (κέρδισε βραβείο Όσκαρ γι’ αυτά), τη χρήση του ήχου ως αφηγηματικού μέσου, την εξαιρετικά λιτή χρήση διαλόγου και τη μουσική επένδυση με κομμάτια κλασσικής μουσικής.

Έχει διάρκεια 142 min και χωρίζεται σε 4 μέρη:

Η Αυγή της Ανθρωπότητας

TMA-1: Ο κρατήρας Tycho στη σελήνη

Αποστολή στο Δία

Ο Δίας και το Πέρα από το Άπειρο

Υπόθεση: Η ιστορία εστιάζει σε μια σειρά επαφών μεταξύ των ανθρώπων και μυστηριωδών μαύρων μονόλιθων, οι οποίοι φαίνεται να επηρεάζουν την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Το έτος 2001, ένας παρόμοιος μονόλιθος ανακαλύπτεται στη Σελήνη και, μέσω αυτού, άλλος ένας σε τροχιά γύρω από το Δία. Το αμερικανικό σκάφος Ντισκάβερι 1 στέλνεται για να τον εξερευνήσει με τη βοήθεια ενός ισχυρού υπολογιστή τεχνητής νοημοσύνης HAL 9000. Ο αστροναύτης David Bowman, τελευταίος επιζών του πληρώματος, θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τη φύση του μονόλιθου.

Το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=oR_e9y-bka0

•           Gravity (2013) 

Περιπετειώδες θρίλερ επιστημονικής φαντασίας, Αμερικανο - Αγγλικής παραγωγής 2013, σε σκηνοθεσία του Μεξικανού σκηνοθέτη Αλφόνσο Κουαρόν /Alfonso Cuarón. Το σενάριο έγραψε ο ίδιος μαζί με το γιο του Jonas Cuarón.

Η ταινία αφηγείται την ιστορία δύο αστροναυτών που επιζούν μετά από την καταστροφή ενός διαστημικού σταθμού και εγκλωβίζονται στο διάστημα.

Πρωταγωνιστούν η Σάντρα Μπούλοκ / Sandra Bullock και ο Τζορτζ Κλούνεϊ / George Clooney. 

Υπόθεση: Η Dr.Ryan Stone, μια αναγνωρισμένη επιστήμονας, ταξιδεύει για πρώτη φορά στο διάστημα. Μαζί με τον έμπειρο αστροναύτη Matt Kowalsky  θα προσπαθήσουν να επισκευάσουν το Διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble. Αν και η αποστολή μοιάζει με υπόθεση ρουτίνας, το Κέντρο Ελέγχου  θα τους ενημερώσει πως ένας Ρωσικός πύραυλος συγκρούστηκε με ένα αχρηστευμένο δορυφόρο και τα θραύσματα από την έκρηξη (διαστημικά σκουπίδια) κατευθύνονται προς την τοποθεσία τους. Με μηδαμινό χρόνο στην διάθεση τους οι δυο αστροναύτες, αναπόφευκτα, θα βρεθούν στην μέση μιας τρομακτικής καταιγίδας συντριμμιών. Σύντομα, θα χάσουν οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας με την διαστημική τους βάση και θα καταλήξουν να στροβιλίζονται στο χαοτικό διάστημα. Αφού καταφέρουν να δεθούν ο ένας με τον άλλο, θα επιχειρήσουν να σκαρφιστούν ένα σχέδιο για την σωτηρία τους. Η διαρκής έλλειψη οξυγόνου και βαρύτητας θα σηματοδοτήσουν την αρχή μονάχα της επικής τους περιπέτειας.

Το «Gravity» είναι μια ταινία που κέρδισε 7 βραβεία Όσκαρ και αν και απέχει πολύ από το να είναι τέλειο επιστημονικά, έχει αρκετά σωστά στοιχεία φυσικής.

Το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=OiTiKOy59o4

•         Interstellar (2014)

«Το τέλος της Γης δεν θα είναι και το τέλος το δικό μας».

Ταινία επιστημονικής φαντασίας, Αμερικανικής παραγωγής σε σκηνοθεσία του Κρίστοφερ Νόλαν / Christopher Nolan, σε σενάριο του ίδιου και του αδελφού του.

Η ταινία αναφέρεται σ’ ένα φανταστικό ταξίδι πέρα από το ηλιακό μας σύστημα.

Πρωταγωνιστούν ο Matthew McConaughey και η Anne Hathaway.

Υπόθεση: Το μέλλον της ανθρωπότητας μοιάζει δυσοίωνο καθώς μια ολοένα και εντονότερη ξηρασία απλώνεται σε όλη τη Γη.  Τελευταία της ελπίδα ένα ταξίδι σε τρεις πιθανούς κατοικήσιμους πλανήτες ενός μακρινού γαλαξία. Η γενναία ομάδα των εξερευνητών αναλαμβάνει την πιο σημαντική και ηρωική αποστολή στην ανθρώπινη ιστορία: να ταξιδέψουν, μέσω μιας πύλης στο χρόνο, πέρα από τους φυσικούς περιορισμούς, για να ανακαλύψουν αν η ανθρωπότητα έχει μέλλον ανάμεσα στα αστέρια. Για να φθάσει σε μακρινούς κόσμους το Endurance, το διαστημόπλοιο που μεταφέρει τους γήινους εξερευνητές, περνά μέσα από μια «σκουληκότρυπα» και συναντά μια θεαματική «μαύρη τρύπα».

Η ταινία είναι εντυπωσιακή με εξαιρετική απόδοση της αίσθησης του διαστήματος. Επιστημονικός σύμβουλος για το «Interstellar» ήταν ένας από τους σημαντικούς σύγχρονους θεωρητικούς Φυσικούς, ο Κιπ Θορν / Kip Thorne, ο οποίος θεωρείται  ως μια από τις αυθεντίες σε θέματα της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας. Έχει ασχοληθεί ερευνητικά με τις μαύρες τρύπες και τις σκουληκότρυπες ενώ έχει συνεργαστεί στενά μεταξύ άλλων και με τον Στίβεν Χόκινγκ.

Η Φυσική της ταινίας είναι σε γενικές γραμμές σωστή, τόσο σε θεωρητικό όσο και σε εφαρμοσμένο επίπεδο. Οι απεικονίσεις συνθηκών έλλειψης βαρύτητας, διαστημικού ταξιδιού ή οχημάτων είναι ρεαλιστικές. Αλλά και το ταξίδι στο χρόνο, η διαστολή του χρόνου, η επίδραση μιας μαύρης τρύπας στο περιβάλλον της και η ύπαρξη μιας σκουληκότρυπας είναι, θεωρητικά έγκυρες. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και σημεία στα οποία η καλλιτεχνική ελευθερία λειτούργησε σε βάρος της επιστημονικής ακρίβειας, οδηγώντας σε παράξενες ή και λανθασμένες διατυπώσεις.

Το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=zSWdZVtXT7E

IV. Το δυστύχημα στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Τσερνόμπιλ της ομώνυμης πόλης της Σοβιετικής Ένωσης, που σήμερα αποτελεί ουκρανικό έδαφος , συνέβη στις 26 Απριλίου του 1986 και υπήρξε το μεγαλύτερο δυστύχημα στην ιστορία της πυρηνικής ενέργειας.

Μια σειρά από ταινίες, ντοκιμαντέρ και τηλεοπτικές σειρές προσπάθησαν να εξηγήσουν και να εξετάσουν το τι συνέβη εκείνη τη μέρα του 1986, ποιες συνθήκες οδήγησαν στη κατάρρευση του αντιδραστήρα, πως αντιμετωπίστηκε το ατύχημα από την ανθρωπότητα και ποιες ήταν οι τραγικές συνέπειες της ραδιενέργειας στους ανθρώπους και στο περιβάλλον που εκτέθηκαν σ’ αυτή. Θα αναφερθούμε σε τρεις από αυτές.

• Ljudmilas röst (2001) / Η φωνή της Λουντμίλα

Ντοκιμαντέρ παραγωγής Δανίας – Σουηδίας – Ουκρανίας σε σκηνοθεσία: Gunnar Bergdahl.

Υπόθεση: Η ταινία αναφέρεται στη ζωή της Ουκρανής Ljudmila Ignatenko. Το 1986, ήταν 23 ετών, πέντε μηνών έγκυος και παντρεμένη με τον σύζυγό της Vasili , ο οποίος εργαζόταν ως πυροσβέστης. Ζούσαν στην πόλη Pripyat , πολύ κοντά στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνομπίλ. Το βράδυ της 25ης προς την 26η Απριλίου που συνέβη το ατύχημα στο Τσερνόμπιλ, ο Vasili  κλήθηκε να σβήσει τη φωτιά. Εκτέθηκε σε ραδιενέργεια και πέθανε λίγες εβδομάδες αργότερα. Η ίδια  μετά το θάνατο του άντρα της γέννησε ένα κορίτσι που πέθανε πέντε μέρες αργότερα. Σύμφωνα με τους γιατρούς, το μωρό έσωσε τη ζωή της μητέρας, απορροφώντας όλη την ακτινοβολία.

•         Chernobyl Heart (2003) / Η καρδιά του Τσερνομπίλ

Ντοκιμαντέρ Αμερικανικής παραγωγής σε σκηνοθεσία της Maryann Deleo. Έχει διάρκεια 39 min. Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ μικρού μήκους το 2004.

Υπόθεση: Η σκηνοθέτης μαζί με την ακτιβίστρια Adi Roche ταξιδεύουν στην Ουκρανία και στη Λευκορωσία και παρατηρούν τις επιπτώσεις της πυρηνικής καταστροφής του Τσερνομπίλ . Πολλά παιδιά υποφέρουν από καρδιακά προβλήματα, καθώς και σοβαρά προβλήματα ακτινοβολίας .

Το τρέιλερ της ταινίας:

https://www.youtube.com/watch?v=jFwGEsJg2MI

•              Chernobyl (2019)

Δραματική τηλεοπτική σειρά 5 επεισοδίων, Αμερικανικής παραγωγής . Δημιουργός και σεναριογράφος ο  Craig Mazin και σκηνοθέτης ο Σουηδός Johan Renck. Η σειρά βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στο βιβλίο της Σβετλάνα Αλεξίεβιτς «Τσερνομπίλ: Ένα χρονικό του μέλλοντος» και ασχολείται όχι μόνο με το πυρηνικό ατύχημα αλλά και με τη διαχείρισή του από τις αρχές.

Σκηνές της σειράς γυρίστηκαν στην Ουκρανία και στον πυρηνικό σταθμό της Λιθουανίας Ιγκναλίνα, ο οποίος τέθηκε εκτός λειτουργίας το 2009 και διαθέτει ίδιους αντιδραστήρες RBMK με αυτούς του Τσερνομπίλ.

Το τρέιλερ της σειράς: https://www.youtube.com/watch?v=s9APLXM9Ei8

V.  Άλλες ταινίες με … Φυσική

 

•         The Theory of Everything (2014) / Η Θεωρία των Πάντων 

Βιογραφικό, ρομαντικό δράμα Βρετανικής παραγωγής σε σκηνοθεσία James Marsh.

Η ταινία αφηγείται τη ζωή του διάσημου Βρετανού θεωρητικού φυσικού και κοσμολόγου, Stephen Hawking / Στίβεν Χόκινγκ (1942 – 2018). Το σενάριο έγραψε ο  Anthony McCarten βασιζόμενος στην αυτοβιογραφία της πρώτης συζύγου του Χόκινγκ, Jane Wilde.

 Πρωταγωνιστού ο Eddie Redmayne ως Στίβεν Χόκινγκ (Όσκαρ Α’ ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του) και η Felicity Jones ως Τζέιν Γουάιλντ.

Υπόθεση: Στην ταινία παρακολουθούμε την ζωή του Στίβεν Χόκινγκ από το 1963, τότε που σπουδάζει στο Κέιμπριτζ, όπου γνωρίζει κι ερωτεύεται τη συμφοιτήτρια και μετέπειτα σύζυγό του Τζέιν Γουάιλντ, τη μάχη του με τη Νόσο του Κινητικού Νευρώνα (αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση) που τον καθήλωσε σε αναπηρικό καροτσάκι, επιτρέποντάς του την επικοινωνία μόνο μέσω συσκευής ομιλίας, τις καινοτόμες απόψεις του και την πρωτοποριακή έρευνά του για τη Φυσική και το σύμπαν καθώς και την περίπλοκη σχέση του με τη γυναίκα του και την οικογένειά του που τον στήριξε σε όλα τα πρώτα δύσκολα χρόνια.

Το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=Pac8A3-ti48

•         The Prestige (2006)

Ταινία μυστηρίου Αγγλο-Αμερικανικής παραγωγής σε σκηνοθεσία του Christopher Nolan και σενάριο του ίδιου και του αδελφού του Jonathan Nolan. Είναι βασισμένη στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Christopher Priest (1995).

Πρωταγωνιστούν οι Christian Bale, Hugh Jackman, Scarlett Johansson, Michael Caine και ο David Bowie.

Υπόθεση: Λονδίνο, 19^ος αιώνας. Στην ταινία παρακολουθούμε τον  ανταγωνισμό μεταξύ δύο μάγων που επιδεινώνεται περισσότερο από την προσπάθειά τους να επιτύχουν την απόλυτη σκηνική ψευδαίσθηση. 

Ένα μικρό χαρακτήρα στην ταινία παίζει ο David Bowie ως Νίκολα Τέσλα, ο επιστήμονας που ήταν μπροστά από την εποχή του και η καινοτομία και η επιρροή του γίνονται αισθητές μέχρι σήμερα. Αυτό είναι και το βασικό επιστημονικό στοιχείο της ταινίας.

•         Tesla (2020)

Δραματική, βιογραφική ταινία, Αμερικανικής παραγωγής σε σκηνοθεσία  Michael Almereyda.

Πρωταγωνιστεί ο Ethan Hawke στο ρόλο του Νίκολα Τέσλα.

Η ταινία καλύπτει πτυχές της επιστημονικής και προσωπικής ζωής του Τέσλα και εξιστορεί τη διαμάχη του με τον Αμερικανό εφευρέτη Thomas Edison για την επικράτηση του εναλλασσόμενου ή του συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος, που είναι γνωστή ως « ο πόλεμος των ρευμάτων».

Το τρέιλερ της ταινίας: https://www.youtube.com/watch?v=e4U-23TOKms

•         Genius: Albert Einstein (2017)

Δραματική, βιογραφική, τηλεοπτική σειρά, Αμερικανικής παραγωγής που έκανε πρεμιέρα στο Αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο National Geographic. Ο πρώτος κύκλος της σειράς «Genius», 10 επεισοδίων, ήταν αφιερωμένος στον διάσημο Φυσικό Albert Einstein και προβλήθηκε το 2017. Η σειρά βασίζεται στο βιβλίο «Einstein: His Life and Universe» του Walter Isaacson (2007). 

Παραγωγοί της σειράς οι Brian Grazer και Ron Howard.

Πρωταγωνιστούν: ο Geoffrey Rush ως Άλμπερτ Αϊνστάιν, η Emily Watson ως Έλσα Αϊνστάιν  ο Johnny Flynn ως ο νεαρός Άλμπερτ, η Samantha Colley ως Μιλέβα Μάριτς, κ. ά.

Υπόθεση: Στη σειρά εξερευνώνται τα επιστημονικά επιτεύγματα και η άστατη και περίπλοκη προσωπική ζωή του Α. Einstein σε δύο παράλληλα μέρη. Στο πρώτο μέρος περιγράφεται η ζωή του  ως φοιτητής στη Ζυρίχη και μετά ως υπάλληλος διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στη Βέρνη μέχρι να αποκτήσει το διδακτορικό του και θέση διδασκαλίας. Στο δεύτερο μέρος συναντάμε τον  Einstein να τιμάται ως επιστήμονας μετά τη δημοσίευση της θεωρίας της σχετικότητας, στη διάρκεια της ταραγμένης εποχής μεταξύ των δύο παγκοσμίων πολέμων καθώς έρχεται αντιμέτωπος με τον αντισημιτισμό και την άνοδο του ναζισμού,  την αυτοεξορία του στις ΗΠΑ και τη βεντέτα του με τον Έντγκαρ Τζ. Χούβερ, τη στάση του κατά τη διάρκεια των δύο παγκοσμίων πολέμων και την ανάδειξή του σε διασημότητα της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας.

Στη σειρά προβάλλονται και άλλοι σημαντικοί φυσικοί της εποχής όπως, ο Philipp Lenard, ο Max Planck, το ζεύγος Curie, ο Wilhelm Röntgen, ο Fritz Haber, ο Werner Heisenberg κ. ά.

Το τρέιλερ της σειράς: https://www.youtube.com/watch?v=nzqSxXcl1ec

•         Mr. Turner (2014)

Δραματική, βιογραφική ταινία, Αγγλικής παραγωγής σε σενάριο και σκηνοθεσία Mike Leigh. Η ταινία βασίζεται στα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του εκκεντρικού Άγγλου ζωγράφου  William Turner (1775–1851), όταν πια έχει καθιερωθεί ως μεγάλος ζωγράφος. Ο Timothy Spall πρωταγωνιστεί στον ομώνυμο ρόλο.

Πως όμως η ταινία αυτή συναντιέται με τη φυσική;

Αυτό γίνεται μέσα από μια συνάντηση του ζωγράφου με την ερευνήτρια Mary Somerville.

Η Mary Somerville (1780 –1872), Σκωτσέζα επιστήμονας (σπούδασε μαθηματικά και αστρονομία) αλλά και συγγραφέας, επισκέπτεται τον ζωγράφο William Turner και πραγματοποιεί στο ατελιέ του, το πείραμα για το οποίο έγινε γνωστή: Αναλύει με ένα πρίσμα ηλιακό φως και ρίχνει το ιώδες φως σε μια μεταλλική βελόνα. Το αποτέλεσμα είναι η βελόνα να αποκτήσει μαγνητικές ιδιότητες. Επισημαίνει μάλιστα πως αν χρησιμοποιηθεί το κόκκινο ή κάποιο άλλο χρώμα του φάσματος, τότε η βελόνα δεν μαγνητίζεται.

Σκηνή από την ταινία κατά την οποία η Mary Somerville πραγματοποιεί το πείραμα μαγνήτισης μιας βελόνας από τις ιώδεις ακτίνες του ηλιακού φάσματος ενώ την παρακολουθούν ο ζωγράφος Turner και ο πατέρας του.

Το 1826 το πείραμα  αυτό ανακοινώθηκε στην Βασιλική Εταιρεία του Λονδίνου με τίτλο «On the Magnetic Properties of the Violet Rays of the Solar Spectrum». Η εργασία της παρουσιάστηκε από τον σύζυγό της, δεδομένου ότι οι γυναίκες δεν είχαν το δικαίωμα να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της Εταιρείας. Λίγο αργότερα όμως, η Somerville απέσυρε τον ισχυρισμό της ότι οι ιώδεις ακτίνες μαγνητίζουν μια ατσάλινη βελόνα, όταν οι επαναλήψεις του πειράματός της απέτυχαν να δώσουν το ίδιο αποτέλεσμα.

Πηγή: https://www.rmg.co.uk/stories/blog/curatorial/mr-turner-mrs-somerville

Το Ίδρυμα Ευγενίδου (https://www.eef.edu.gr/) δημιούργησε δύο δραματοποιημένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο των μεγάλων φυσικών επιστημόνων Γαλιλαίου και Ισαάκ Νεύτωνα. Τα ντοκιμαντέρ δημιουργήθηκαν από μέλη της επιστημονικής ομάδας του Ιδρύματος Ευγενίδου.

• ·        Γαλιλαίος: Η Μάχη στην Αυγή της Σύγχρονης Επιστήμης (2013)

Σκηνοθεσία: Πάνος Ανέστης

Κείμενο & Αφήγηση: Δημήτρης Πετάκος

Επιστημονική Επιμέλεια: Δημήτρης Κοιλάκος

Στο ρόλο του Γαλιλαίου ο Αντώνης Βλησίδης

Σε αυτό το ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η ζωή και το έργο του Γαλιλαίου, οι διαμάχες του και το κοινωνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο αναδείχτηκε. Ο Γαλιλαίος χρησιμοποίησε μια νέα μέθοδο στη φυσική φιλοσοφία και στην αστρονομία βασιζόμενος τόσο στα μαθηματικά και στο πείραμα, όσο και στις κοινωνικές και πολιτικές του συμμαχίες. Η αλήθεια του μαθηματικού και αστρονόμου Γαλιλαίου ήρθε σε σύγκρουση με την αλήθεια των σημαντικότερων φιλοσόφων του 17ου αιώνα και η σύγκρουση αυτή υπήρξε κομβική για ένα πλήθος αλλαγών.

Το ντοκιμαντέρ μπορείτε να το δείτε εδώ: 

https://vimeo.com/channels/248278/90314244

•         Νεύτων: Η Δύναμη του Θεού (2016)

Το Το 1642, μέσα στις φλόγες του Αγγλικού εμφυλίου πολέμου, γεννήθηκε ο Ισαάκ Νεύτων. Φυσικός φιλόσοφος, μαθηματικός, θεολόγος και αλχημιστής, με αστείρευτη υπομονή και επιμονή, ο Νεύτων αναζητούσε σε όλη του τη ζωή πώς το Σχέδιο του Θεού αποτυπωνόταν στη φύση. Σφυρηλατημένος σε δύσκολα παιδικά χρόνια, προκλητικός και αλύγιστος, συγκρουσιακός και μοναχικός, ατελείωτη πηγή έμπνευσης και δημιουργικότητας, ο Νεύτων σφράγισε με το έργο του ολόκληρο τον 18ο αιώνα.

Σκηνοθεσία: Πάνος Ανέστης

Σενάριο: Δημήτρης Πετάκος, Πάνος Ανέστης, Λήδα Αρνέλλου

Στο ρόλο του Σερ Ισαάκ Νεύτωνα ο Κωνσταντίνος Λάγκος.

Υπόθεση: Ο ετοιμοθάνατος Σερ Ισαάκ Νεύτων αφηγείται τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής του στον πιστό του φίλο John Conduitt: το πολιτικό σκηνικό, η φυσική φιλοσοφία, η θρησκεία, οι εχθροί, οι απώλειες και οι νίκες που έθεσαν τα θεμέλια του μύθου ενός από τους πιο επιφανείς φυσικούς φιλοσόφους όλων των εποχών.

Το ντοκιμαντέρ μπορείτε να το δείτε εδώ: 

https://vimeo.com/channels/248278/207434216

Πηγές εικόνων:

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Horse_in_Motion#/media/File:Eadweard_Muybridge-Sallie_Gardner_1878.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/A_Trip_to_the_Moon

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:The_Einstein_Theory_of_Relativity_(1923)_-_1.jpg

https://en.wikipedia.org/wiki/Madame_Curie_(film

https://el.wikipedia.org/wiki/2001:_%CE%97_%CE%9F%CE%B4%CF%8D%CF%83%CF%83%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82

https://el.wikipedia.org/wiki/Gravity_(%CF%84%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CE%B1)

https://en.wikipedia.org/wiki/Interstellar_(film)#/media/File:Interstellar_film_poster.jpg

https://www.imdb.com/title/tt0297260/

https://www.imdb.com/title/tt0396959/

https://en.wikipedia.org/wiki/Chernobyl_(miniseries)

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Theory_of_Everything_(2014_film)

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Prestige_(film)

https://en.wikipedia.org/wiki/Tesla_(2020_film)

https://www.natgeotv.com/ca/genius-einstein

https://en.wikipedia.org/wiki/Mr._Turner

https://www.rmg.co.uk/stories/blog/curatorial/mr-turner-mrs-somerville